اخذ فرنچایز یک فرایند گام‌به‌گام است که نیاز به بررسی دقیق و آمادگی قبلی دارد. در ادامه، مراحل اصلی دریافت یک فرنچایز در ترکیه را مرور می‌کنیم. این مراحل برای کارآفرینان محلی و همچنین سرمایه‌گذاران خارجی (با اندکی تفاوت در جزئیات نظیر امور اقامتی) قابل استفاده است:
تحقیق و انتخاب برند مناسب: نخست باید تصمیم بگیرید در چه حوزه‌ای می‌خواهید سرمایه‌گذاری کنید (غذا، پوشاک، آموزش، خدمات و ...). سپس از میان برندهای فعال در آن حوزه که در ترکیه فرنچایز می‌دهند، گزینه مناسب را انتخاب کنید. این انتخاب باید بر اساس عوامل مختلفی باشد: بودجه شما، میزان هزینه اولیه فرنچایز و سرمایه کل مورد نیاز، میزان شهرت و اعتبار برند در بازار ترکیه، شرایط خاص آن برند برای اعطای نمایندگی (مثلاً ممکن است برخی برندها به شهرهای خاص یا افراد با پیش‌زمینه مرتبط نمایندگی دهند) و همچنین علایق و توانمندی‌های شخصی شما. به عنوان مثال، اگر تجربه‌ای در رستوران‌داری ندارید، ورود مستقیم به فرنچایز یک فست‌فود زنجیره‌ای بزرگ ممکن است چالش‌برانگیز باشد و نیاز به جذب یک تیم باتجربه داشته باشد. در مقابل، شاید فرنچایز یک فروشگاه خرده‌فروشی یا خدمات آموزشی برای شما مناسب‌تر باشد. در این مرحله باید مطالعه بازار انجام دهید: بررسی کنید که آیا در منطقه موردنظر شما تقاضای کافی برای محصولات/خدمات آن برند وجود دارد یا خیر و رقبای احتمالی چه کسانی هستند.
برقراری ارتباط با فرانچایزدهنده و دریافت اطلاعات اولیه: پس از انتخاب برند هدف، باید با دفتر مرکزی یا بخش توسعه فرنچایز آن شرکت تماس برقرار کنید. بسیاری از برندها فرم درخواست آنلاین دارند که از طریق آن اطلاعات اولیه‌ای درباره خود و توان مالی‌تان ارائه می‌کنید. سپس معمولاً بسته اطلاعاتی اولیه در اختیار شما قرار می‌گیرد که ممکن است شامل بروشور معرفی برند، شرایط کلی فرنچایز، الزامات مالی (میزان سرمایه اولیه، حق امتیاز، هزینه‌های تجهیز و غیره) و پرسشنامه‌ای درباره سوابق شما باشد. در صورت جدی‌تر شدن مذاکرات، ممکن است فرنچایزدهنده مدرک افشای اطلاعات (FDD) یا جزئیات دقیق‌تری از عملکرد مالی شعب موجود (میانگین فروش، حاشیه سود و ...) را برای تصمیم‌گیری آگاهانه شما فراهم کند
در این مرحله شفافیت و پرسیدن سوالات مهم بسیار حیاتی است؛ شما باید درک روشنی از تعهدات مالی (چه مبلغی و در چه زمان‌هایی باید پرداخت شود)، تعهدات عملیاتی (ساعات کار، استانداردهای خدمات، گزارش‌دهی و ...) و حمایت‌های وعده‌داده‌شده (دوره‌های آموزشی، تبلیغات منطقه‌ای، تامین مواد و ...) پیدا کنید. توصیه می‌شود فهرستی از پرسش‌های خود را آماده کرده و در جلسات با فرانچایزدهنده مطرح کنید.
بررسی حقوقی و مذاکره قرارداد: وقتی تصمیم اولیه خود را گرفتید، نوبت به بررسی جزئیات پیش‌نویس قرارداد فرانچایز می‌رسد. در این مرحله حتماً مشاوره حقوقی دریافت کنید. یک وکیل مسلط به قوانین تجاری ترکیه می‌تواند مفاد قرارداد پیشنهادی را ارزیابی کرده و نکات مهمی چون مدت قرارداد و شرایط تمدید، حق انحصار منطقه‌ای، میزان و نحوه پرداخت رویالتی و سایر کارمزدها، شروط فسخ یا عدم تمدید، تعهدات فرانچایزدهنده در قبال آموزش و تبلیغات، محدودیت‌های پس از اتمام قرارداد (مانند عدم رقابت) و غیره را مورد توجه قرار دهد
شما می‌توانید بر سر برخی از این مفاد با فرانچایزدهنده مذاکره کنید؛ هرچند بسیاری از فرنچایزدهندگان بزرگ، قراردادهای تقریباً استانداردی دارند و فضای تغییر زیادی در آن‌ها نیست. با این حال، مواردی مانند تخفیف در حق امتیاز اولیه، دوره‌های معافیت موقت از رویالتی در سال‌های اول، یا اعطای قلمرو انحصاری بزرگ‌تر از جمله موضوعاتی است که گاهی قابل مذاکره است. پس از توافق نهایی، هر دو طرف قرارداد را امضا خواهند کرد. لازم به ذکر است که معمولاً قراردادهای فرنچایز در ترکیه به زبان ترکی تنظیم می‌شوند (یا نسخه ترجمه رسمی به ترکی همراه قرارداد به زبان دیگر ارائه می‌شود)
بنابراین اگر زبان قرارداد انگلیسی یا زبان دیگری باشد، باید ترجمه رسمی و تایید‌شده آن به ترکی تهیه شود تا در مراجع قانونی قابل استناد باشد.
تأمین سرمایه و ثبت شرکت (ویژه سرمایه‌گذاران خارجی): قبل یا حین مذاکرات نهایی، شما باید منابع مالی مورد نیاز را تجهیز کنید. داشتن برنامه کسب‌وکار (Business Plan) و برآورد دقیق هزینه‌ها و درآمدهای پیش‌بینی‌شده کمک می‌کند بدانید به چه میزان سرمایه اولیه و نقدینگی احتیاطی نیاز دارید. بخشی از این سرمایه باید صرف پرداخت حق امتیاز اولیه و بخشی صرف تجهیز و راه‌اندازی شعبه شود. اگر شما یک کارآفرین خارجی هستید، پیش از شروع عملیات باید در ترکیه ثبت شرکت انجام دهید
طبق قوانین ترکیه، اتباع خارجی می‌توانند با مالکیت ۱۰۰٪ شرکت با مسئولیت محدود (Ltd Şti) یا سایر انواع شرکت را ثبت کنند
این شرکت محلی سپس طرف قرارداد فرنچایز قرار می‌گیرد و فعالیت تجاری شما تحت این شخصیت حقوقی در ترکیه انجام می‌شود. ثبت شرکت در ترکیه روند نسبتاً سریعی دارد (معمولاً طی چند روز تا یک هفته قابل انجام است) و شامل تعیین نشانی دفتر، سرمایه ثبتی، مدیران و تهیه اساسنامه می‌باشد. پس از ثبت شرکت، گواهی ثبت تجاری صادر می‌شود که ممکن است فرنچایزدهنده از شما بخواهد یک نسخه از آن را به عنوان مدرک ارائه دهید
اخذ مجوزها و راه‌اندازی شعبه: بسته به نوع کسب‌وکار، ممکن است نیاز به مجوزهای خاصی داشته باشید (برای مثال، شعب رستورانی نیاز به مجوز بهداشت و مواد غذایی، پروانه کسب صنفی و غیره دارند). این مجوزها عموماً از ادارات محلی یا شهرداری‌ها گرفته می‌شوند. همچنین مرحله مهم این بخش، یافتن و آماده‌سازی مکان تجاری است
معمولاً شما باید یک ملک تجاری را در محل مناسب اجاره یا خریداری کنید. بسیاری از فرنچایزدهندگان شرایطی برای تأیید مکان دارند – مثلاً حداقل متراژ، واقع شدن در منطقه پرتردد یا یک مرکز خرید، فاصله از دیگر شعب برند و ... . برخی برندها خودشان در انتخاب موقعیت کمک می‌کنند یا مشاوره می‌دهند. پس از انتخاب محل و عقد قرارداد ملک، باید دکوراسیون و تجهیز فضا مطابق استانداردهای برند انجام شود. این شامل چیدمان داخلی، نصب تابلوهای برند، سیستم‌های آشپزخانه یا فروشگاهی مخصوص و ... است که غالباً با راهنمایی تیم فنی فرانچایزدهنده صورت می‌گیرد.
آموزش و استخدام نیرو: پیش از افتتاح رسمی، شما و کادر مدیریتی/کارکنان شعبه باید در دوره‌های آموزشی فرانچایزدهنده شرکت کنید. این آموزش‌ها ممکن است در محل دفتر مرکزی برند یا یک شعبه آموزشی انجام شود و تمامی جنبه‌های اداره کسب‌وکار را پوشش دهد (از مهارت‌های فنی مانند تهیه محصولات یا کار با دستگاه‌ها گرفته تا اصول خدمات مشتری و گزارش‌دهی مالی). همچنین در این مرحله باید پرسنل مورد نیاز شعبه خود را استخدام کنید. بعضی از فرنچایزدهندگان در استخدام و آموزش کارکنان نیز همکاری می‌کنند تا نیروی انسانی منطبق بر استانداردهای برند تامین شود.
افتتاح آزمایشی و رسمی: بسیاری از شعب فرنچایز قبل از افتتاح رسمی، یک دوره راه‌اندازی آزمایشی (Soft Opening) دارند تا نواقص احتمالی برطرف شود. در این مدت فرانچایزدهنده معمولاً تیم پشتیبانی خود را به محل شما اعزام می‌کند تا در راه‌اندازی، چیدمان کالاها، تنظیم منو و قیمت‌ها، تست سیستم‌های فروش و انبارداری و... کمک کنند. پس از اطمینان از آمادگی کامل، افتتاح رسمی با تبلیغات محلی و مراسم مربوطه انجام می‌شود. از این پس، شما به عنوان فرنچایزگیرنده وارد فاز بهره‌برداری می‌شوید و کسب‌وکار خود را تحت نام آن برند اداره می‌کنید. فرانچایزدهنده نیز نظارت دوره‌ای خود را (از طریق بازدیدهای میدانی، گزارش‌های فروش، جلسات منطقه‌ای و ...) آغاز می‌کند تا کیفیت و یکپارچگی شبکه حفظ شود.
دریافت اقامت کاری و امور اداری (برای خارجی‌ها): اگر تبعه خارجی هستید، پس از ثبت شرکت و آغاز فعالیت اقتصادی می‌توانید برای مجوز اقامت کاری در ترکیه اقدام کنید
داشتن یک شرکت فعال و اشتغال‌زایی برای شهروندان ترک (حداقل ۵ کارمند ترک برای هر تبعه خارجی طبق مقررات کار) فرآیند دریافت یا تمدید مجوز کار (Çalışma İzni) را تسهیل می‌کند
با اخذ این مجوز، شما و خانواده‌تان امکان اقامت قانونی بلندمدت در ترکیه را خواهید داشت. بسیاری از سرمایه‌گذاران ایرانی یکی از انگیزه‌هایشان از خرید فرنچایز در ترکیه، بهره‌مند شدن از این امکان اقامتی در کنار سود اقتصادی است
بنابراین به عنوان یک مرحله مهم نهایی، نباید از پیگیری امور اقامت و رعایت الزامات قانونی اشتغال اتباع خارجی غافل شوید.
طی کردن درست این مراحل نیازمند صرف زمان، دقت و بهره‌گیری از مشاوره متخصصان است. توصیه می‌شود در همه گام‌ها، به ویژه مذاکرات حقوقی و برنامه‌ریزی مالی، از کارشناسان خبره مشورت بگیرید تا ورود شما به دنیای فرنچایز در ترکیه با موفقیت همراه باشد.